Delegacija Odbora za prosvjetu, nauku, kulturu i sport Skupštine Crne Gore, koju su činili predsjednik Odbora Radule Novović i članice Odbora, poslanice, Branka Tanasijević i Aleksandra Vuković, boravila je, u periodu od 26. do 30. marta 2019. godine, u Varšavi, u studijskoj posjeti Sejmu Republike Poljske. Posjeta je realizovana sa ciljem uspostavljanja intenzivnije saradnje i razmjene iskustava u radu članova Odbora za prosvjetu, nauku, kulturu i sport sa članovima Odbora za edukaciju, nauku i omladinu.

Trodnevna radna posjeta Sejmu obuhvatila je sastanke sa: potpredsjednicima Sejma Republike Poljske Beatom Mazurek i Ryszardom Terleckim, direktorom Sektora za međunarodne odnose, direktorom Sektora za analize u Sejmu, poslanicima Odbora za edukaciju, nauku i omladinu, uz učešće poslanika Odbora za kulturu i medije i Odbora za fizičku kulturu, sport i turizam, predsjednikom Grupe prijateljstva Sejma Republike Poljske sa Skupštinom Crne Gore, predstavnicima Ministarstva nauke i visokog školstva, predstavnicima Ministarstva za nacionalno obrazovanje, direktorom Sektora za odbore Sejma, predstavnicima Univerziteta u Varšavi i sa direktorom Biblioteke Sejma.

Prvog dana studijske posjete, delegacija Odbora se sastala sa potpredsjednicom Sejma Beatom Mazurek i potpredsjednikom Sejma Ryszardom Terleckim. Na sastanku je obostrano konstatovano da su bilateralni odnosi veoma dobri i istaknut je zajednički interes za njihovo međusobno produbljivanje i jačanje u svim oblastima, posebno u oblasti obrazovanja. Takođe, istaknut je značaj nesebične podrške koju je Republika Poljska pružila Crnoj Gori prilikom ulaska i članstva u NATO, kao i na njenom putu ka članstvu u Evropsku uniju, te da su opravdana očekivanja da između ove dvije, prijateljske, zemlje postoji dobra parlamentarna i međudržavna saradnja i da će se, i u narednom periodu, raditi na jačanju bilateralnih odnosa. Sastanku je prisustvovao i ambasador Crne Gore u Republici Poljskoj Budimir Šegrt.

Na sastanku sa direktorom Sektora za međunarodne odnose, predstavljeni su: zadaci u oblasti meritoričke i organizacione podrške Odbora za pitanja Evropske unije; pravni i praktični aspekti kontrole parlamenta u vezi sa pitanjima EU uključujući zakonodavne poslove EU; i procedure razmatranja dokumenta EU. Šefica odeljenja za Evropsku uniju Kaja Krawczyk, u svojoj prezentaciji, osvrnula se na vremenski okvir ulaska zemlje u EU i navela da učešće parlamenta u procesu pridruživanja Evropskoj uniji podrazumijeva: uskađenost ustavnog i zakonodavnog okvira, politički monitoring, informisanje javnosti i saradnju između parlamenata.

Predsjednik Grupe prijateljstva Sejma Republike Poljske sa Skupštinom Crne Gore Grzegorz Matusiak, na odvojenom sastanku, pozdravio je napredak koji je Crna Gora napravila od obnove svoje nezavisnosti i istakao da Crna Gora predstavlja pouzdanog činioca stabilnosti u regionu i da je prepoznata kao država koja prednjači na putu evropskih integracija. Predsjednik Odbora Radule Novović je ukazao na važnost podrške koju Poljska pruža integraciji Crne Gore u evropske i evroatlantske strukture i ujedno se zahvalio na isticanju naše zemlje kao regionalnog lidera u pogledu pridruživanja zajednici evropskih zemalja.

Drugog dana radne posjete, održan je sastanak sa direktorom Sektora za analize u Sejmu Kristinom Trembickom, u okviru kojeg su predstavljeni zadaci, organizacija i funkcionisanje, posebno u okviru naučnog savjetovanja za Sejm i savjetovanja, davanja mišljenja i informisanja u okviru pitanja vezanih za članstvo Republike Poljske u EU. Ekspet za pitanja zakonodavstva Helch Barsji i ekspert za pravo i propise EU i međunarodno pravo Bartus Pavlovski prezentovali su način na koji ovi sektori pružaju podršku poslanicima prilikom izrade i usvajanja zakona, kao i sprovođenja njihovog mandata.

Delegacija Odbora za prosvjetu, nauku, kulturu i sport sastala se sa članovima Odbora za edukaciju, nauku i omladinu, Odbora za kulturu i medije i Odbora za fizičku kulturu, sport i turizam. Glavne teme sastanka bile su razmjena iskustava i mišljenja u vezi sa organizacijom i načinom rada ovih radnih tijela, tekuće ili predstojeće reforme obrazovnog sistema u Republici Poljskoj i Crnoj Gori, kao i poljska iskustva u prilagođavanju zakonodavstva iz oblasti prosvjete, nauke, kulture i sporta u procesu pristupanja Evropskoj uniji. Predsjednik Odbora za edukaciju, nauku i omladinu Rafael Grupinski predstavio je djelokrug rada Odbora, posebno ističući ulogu u donošenju zakonskih rješenja iz oblasti obrazovanja i nauke. Kao važno, ukazao je na značaj uspostavljanja saradnje i razmjene iskustava u radu dva odbora. Pitanja poslanika odnosila su se na funkcionisanje intitucija nauke u Crnoj Gori i reformu obrazovnog sistema, uz zaključak da manje države, uglavnom, mnogo više pažnje posvećuju procesu i sistemu obrazovanja od većih, naprednijih, država. Predsjednik Odbora Radule Novović zahvalio se na pozivu koji je gospodin Grupinski uputio Odboru, uz očekivanje da je ovo početak saradnje, posebno kada je riječ o oblastima obrazovanja, nauke, kulture i sporta, čijem se razvoju u Crnoj Gori poklanja značajna pažnja. Takođe, izrazio je zadovoljstvo zbog budućeg rada i saradnje, ističući da poljski i crnogorski narod povezuju iskrene emocije, te da vjeruje da ćemo, u skladu sa mogućnostima, doprinijeti daljem unapređenju međusobnih odnosa. Članovi crnogorske delegacije upoznali su poljske kolege sa praksom radnih tijela Skupštine Crne Gore, nadležnostima i funkcionisanjem Odbora, aktivnostima koje je Odbor realizovao u prethodnom periodu, a koje se odnose na reformu obrazovnog sistema u Crnoj Gori, naročito u dijelu donošenja seta od osam zakona iz oblasti obrazovanja i vaspitanja. Pored navedenog, razgovaralo se i o problemu neusklađenosti obrazovnih sistema sa potrebama tržišta rada i velikom broju deficitarnih zanimanja. Na kraju sastanka, poslanici su izrazili veliko zadovoljstvo zbog susreta koji je ocijenjen izuzetno korisnim i najavili su jačanje saradnje u narednom periodu, u smislu intenzivnije razmjene informacija i dobre prakse.

Na sastanku sa pomoćnikom ministra u Ministarstvu nauke i visokog školstva Sebastianom Skuzom, delegaciji je predstavljena aktuelna reforma nauke i visokog školstva, koja se odnosi na povećanje ugleda visokih škola i uvezivanje nauke sa društvenim zahtjevima. Kada je riječ o razmjeni studenata, najavio je saradnju za Program CEEPUS, koji ima za cilj razvoj mobilnosti unutar CEEPUS mreža, uz pomoć Agencije za mobilnost i programe Europske unije. Članovi delegacije Odbora su predstavnike Ministarstva upoznali sa jednim od najvažnijih segmenata međunarodne saradnje u Jugoistočnoj Evropi, u oblasti istraživanja i novih tehnologija, koji se odnosi na regionalni projekat uspostavljanja Međunarodnog instituta za održive tehnologije na prostoru Jugoistočne Evrope (SEEIIST) – „Hadronska kancer terapija i istraživanje u oblasti biomedicine pomoću protona i težih jona“.

Završni dan posjete, obuhvatio je sastanak sa pomoćnikom ministra u Ministarstvu za nacionalno obrazovanje Maciejom Kopeć, na kojem je istaknuto da je oblast obrazovanja i prosvjete u Crnoj Gori prioritetna oblast, kojoj se posvećuje posebna pažnja, a Odbor za prosvjetu, nauku, kulturu i sport daje tome puni doprinos, prvenstveno sprovođenjem kontrolne funkcije u cilju pune implementacije zakona. Predstavnici Ministrstva su ukazali na značaj aktuelne reforme obrazovnog sistema u Republici Poljskoj, koja se zasniva na izmjenama u nastavnim programima, koje se odnose na učenje engleskog jezika i informatike od prvog razreda osnovne škole, kao i na novim načinima za učenje istorije,

Delegacija Odbora se sastala i sa direktorom Sektora za odbore Sejma, koji je predstavio vrste, ulogu i način rada svih 29 odbora u Sejmu, kao i zadatke, organizaciju i funkcionisanje ovog sektora.

Sastanak na Univerzitetu u Varšavi obilježen je predstavljanjem Univerziteta kao najvećeg u Republici Poljskoj, sa međunarodnom reputacijom. Univerzitet se sastoji od ukupno 21-og fakulteta, a trenutno ga pohađa oko 43.000 studenata i 7.000 doktoranata. Kada je riječ o saradnji sa Univerzitetom Crne Gore, pored saradnje na arheološkim istraživanjima u Risnu, imaju saradnju u oblasti kompjuterskih istraživaja. Poslanici su na sastanku izrazili očekivanja da će ova studijska posjeta doprinijeti intenziviranju saradnje među univerzitetima, kao i povećanju mobilnosti među studentima.

Na završnom sastanku radne posjete, direktor Biblioteke Sejma predstavio je zadatke, organizaciju i funkcionisanje, istoriju, zbirke i funkciju podrške koju ova organizaciona jedinica pruža poslanicima Sejma.

Predstavnici Odbora za prosvjetu, nauku, kulturu i sport Skupštine Crne Gore su, tokom boravka u Republici Poljskoj, posjetili i Ambasadu Crne Gore u Varšavi i sastali se sa ambasadorom Budimirom Šegrtom.