Crna Gora je u decembru 2010. godine postala kandidat za članstvo u Evropskoj uniji (EU), a pregovore sa EU je zvanično otpočela 29. juna 2012. godine. Sa Crnom Gorom je započet novi pristup u pregovorima, po kome su među prvima otvorena pregovaračka poglavlja 23 - Pravosuđe i temeljna prava i 24 - Pravda, sloboda i bezbjednost i ona će ostati otvorena do kraja pregovaračkog procesa.
U dosadašnjem toku pregovora otvoreni su pregovori u ukupno 33 poglavlja, od čega su privremeno zatvorena tri pregovaračka poglavlja: poglavlje 25 – Nauka i istraživanje (18. decembra 2012. godine), poglavlje 26 – Obrazovanje i kultura (15. aprila 2013. godine) i poglavlje 30 – Vanjski odnosi (20. juna 2017. godine). Poslednje je otvoreno poglavlje 8 – Konkurencija, 30. juna 2020. godine.
Istorijat odnosa EU – Crna Gora
Na referendumu održanom 21. maja 2006. godine izglasana je nezavisnost Crne Gore. Uslijedila su bilateralna priznanja nezavisne Crne Gore od strane država članica EU.
Crna Gora je 15. oktobra 2007. godine u Luksemburgu potpisala Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SSP), koji je nakon ratifikacija od strane zemalja članica EU na snagu stupio 1. maja 2010. godine. U međuvremenu je primjenjivan Privremeni sporazum o trgovini i trgovinskim pitanjima, koji je na snagu stupio 1. januara 2008. godine.
Savjet EU je 30. novembra 2009. godine donio odluku o ukidanju viza za Crnu Goru, Makedoniju i Srbiju, kojom je građanima ovih zemalja omogućeno da bez viza putuju u svih 25 država članica koje pripadaju Šengen zoni – 22 države članice EU i četiri zemlje koje nijesu dio EU (Island, Norveška, Švajcarska i Lihtenštajn).
Crna Gora je 15. decembra 2008. godine podnijela zahtjev za članstvo u EU. 22. jula 2009. godine Crnoj Gori je dostavljen Upitnik Evropske komisije sa pitanjima iz svih oblasti pravne tekovine EU, a odgovori na Upitnik su predstavljali osnovu za ocjenu Komisije o spremnosti Crne Gore da preuzme obaveze koje nameće članstvo u EU. Nakon pozitivnog mišljenja Evropske komisije, 17. decembra 2010. godine Evropski savjet je Crnoj Gori odobrio status kandidata za članstvo u EU.
Šefovi država i vlada EU su na samitu u Briselu 29. juna 2012. godine potvrdili otvaranje pregovora o pristupanju Crne Gore EU.
Evropska komisija od 2007. godine redovno objavljuje godišnje izvještaje o napretku Crne Gore. Posljednji izvještaj je objavljen 9. novembra 2016. godine (od 2015. godine, ovaj izvještaj je preimenovan u Izvještaj o Crnoj Gori). Posljednji izvještaj je objavljen u maju 2019. godine.
Kao država kandidat, Crna Gora od EU dobija finansijsku pomoć u okviru Instrumenta za pretpristupnu podršku (IPA). U periodu 2007-2013 (IPA I), na raspolaganju je imala 235,2 miliona eura, dok je za period 2014-2020 (IPA II) za Crnu Goru opredijeljeno 270,5 miliona eura.
Diplomatski odnosi između Crne Gore i Evropske unije vode se posredstvom Misije Crne Gore pri EU u Briselu, koja funkcioniše od 2006. godine, i Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori, u Podgorici, koja je sa radom počela u novembru 2007. godine.
Važni datumi u procesu pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji:
|
Datum |
Događaj |
|
21. maj 2006. godine |
Na referendumu izglasana nezavisnost Crne Gore |
|
15. oktobar 2007. godine |
Potpisan Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) između Crne Gore i EU |
|
1. januar 2008. godine |
Stupili na snagu Privremeni sporazum o trgovini i trgovinskim pitanjima, Sporazum o viznoj liberalizaciji i Sporazum o readmisiji |
|
15. decembar 2008. godine |
Crna Gora podnijela zahtjev za članstvo u EU |
|
22. jul 2009. godine |
Crnoj Gori dostavljen Upitnik Evropske komisije |
|
1. maj 2010. godine |
Stupio na snagu Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) |
|
17. decembar 2010. godine |
Evropski savjet dodijelio Crnoj Gori status kandidata za članstvo u EU |
|
26. jun 2012. godine |
Evropski savjet potvrdio ocjenu Evropske komisije o spremnosti Crne Gore za početak pregovora o pristupanju |
|
29. jun 2012. godine |
Početak pregovora o pristupanju |
|
18. decembar 2012. godine |
Otvoreno i privremeno zatvoreno poglavlje 25 – Nauka i istraživanje |
|
15. april 2013. godine |
Otvoreno i privremeno zatvoreno poglavlje 26 – Obrazovanje i kultura |
|
jun 2013. godine |
Završen proces skrininga za sva poglavlja |
|
18. decembar 2013. godine |
Otvoreno pet poglavlja: 5 – Javne nabavke, 6 – Privredno pravo, 20 – Preduzetništvo i industrijska politika, 23 – Pravosuđe i temeljna prava i 24 – Pravda, sloboda i bezbjednost |
|
31. mart 2014. godine |
Otvorena dva poglavlja: 4 – Sloboda kretanja kapitala i 10 – Informatičko društvo i mediji |
|
24. jun 2014. godine |
Otvorena tri poglavlja: 7 – Pravo intelektualne svojine, 31 – Vanjska, bezbjednosna i odbrambena politika i 32 – Finansijski nadzor |
|
16. decembar 2014. godine |
Otvorena četiri poglavlja: 18 – Statistika, 28 – Zaštita potrošača i zdravlja, 29 – Carinska unija i 33 – Finansijske i budžetske odredbe |
|
30. mart 2015. godine |
Otvorena dva poglavlja: 16 – Porezi i 30 – Vanjski odnosi |
|
22. jun 2015. godine |
Otvorena dva poglavlja: 9 – Finansijske usluge i 21 – Trans-evropske mreže |
|
21. decembar 2015. godine |
Otvorena dva poglavlja: 14 – Saobraćajna politika i 15 – Energetika |
|
30. jun 2016. godine |
Otvorena dva poglavlja: 12 – Bezbjednost hrane, veterinarstvo i fitosanitarni nadzor i 13 – Ribarstvo |
|
13. decembar 2016. godine |
Otvorena dva poglavlja: 11 – Poljoprivreda i ruralni razvoj i 19 – Socijalna politika i zapošljavanje |
|
20. jun 2017. godine |
Otvorena dva poglavlja: 1 – Sloboda kretanja robe i 22 – Regionalna politika i koordinacija strukturnih instrumenata i privremeno zatvoreno poglavlje 30 – Vanjski odnosi |
|
11. decembar 2017. godine |
Otvorena dva poglavlja: 2 – Sloboda kretanja radnika i 3 – Pravo osnivanja preduzeća i sloboda pružanja usluga |
|
25. jun 2018. godine |
Otvoreno poglavlje 17 – Ekonomska i monetarna unija |
|
10. decembar 2018. godine |
Otvoreno poglavlje 27 – Životna sredina |
|
30. jun 2020. godine |
Otvoreno poglavlje 8 - Konkurencija |
