- plenarno zasijedanje Konferencije odbora za evropske poslove parlamenata Evropske unije (COSAC) organizovano je 2. i 3. decembra 2019. godine u Helsinkiju, u okviru parlamentarne dimenzije finskog predsjedavanja Savjetu EU. U ime Odbora za evropske integracije, zasijedanju je prisustvovao predsjednik Odbora Slaven Radunović.
Zasijedanje je otvoreno sesijom posvećenom prioritetima finskog predsjedavanja Savjetu EU. Među ključnim dešavanjima istaknuti su: imenovanje i izbor novog rukovodstva u institucijama EU, osiguravanje konkretnih benefita za Uniju i njene zemlje članice kroz pripremu Višegodišnjeg finansijskog okvira (MFF), jačanje socijalne i ekonomske kohezije, te globalne uloge Unije u suočavanju sa klimatskim promjenama, kao i napredak u pregovorima o Bregzitu. Po riječima premijera Finske Anti Rina (Antti Rinne), Finska je promovisala održivi rast u EU, vodeći računa o konkurentoj Evropi i blagostanju njenih građana, sa vizijom prije svega ekološki održive Evrope. Dodatno, on je podsjetio na važnost poštovanja principa transparentnosti, subsidijarnosti i proporcionalnosti u EU.
U svom obraćanju prisutnima, predsjednik Odbora za evropske integracije Slaven Radunović je istakao da Evropi treba jaka EU, koja živi vrijednosti na kojima je zasnovana, te da jačanje socijalne, ekonomske i ekološke Evrope i vladavina prava u državama članicama služi kao pozitivan primjer za reformske procese u zemljama Zapadnog Balkana. Po njegovim riječima, proces pristupanja EU je posebno značajan sa aspekta ukupne demokratizacije crnogorskog društva, a poseban izazov ostaje adekvatna implementacija usvojene pravne tekovine EU i ostvarivanje konkretnih rezultata, o čemu svjedoči i nedavno objavljeni Non paper Evropske komisije o napretku pregovora u poglavljima 23 i 24.
Parlamentarci su podržali dalje proširenje EU, uz zaključak da će politika proširenja na zemlje Zapadnog Balkana i dalje biti na evropskoj agendi. Takođe, ukazali su na značaj rješavanja izazova migracija, dalje parlamentarizacije evropske politike, te daljeg unapređenja dijaloga između nacionalnih parlamenata i vlada. Istaknuta je solidarnost kao ključna vrijednost Unije i potreba stalnog „osluškivanja” potreba njenih građana. Bilo je riječi i o energetici, digitalizaciji Unije, socijalnim pravima, te bezbjednosnoj i odbrambenoj politici, sa posebnim fokusom na sigurnost granica EU.
Druga sesija bila je posvećena promovisanju temeljnih prava i vladavini prava u EU, imajući u vidu obilježavanje desete godišnjice od usvajanja Lisabonskog ugovora i stupanja na snagu Povelje EU o osnovnim pravima. Učesnici COSAC-a istakli su da Povelja predstavlja evropsku Magna carta, ali i zaključili da ukoliko postoje nedostaci u legislativi, koji utiču na funkcionisanje jedinstvenog tržišta i sprovođenje evropskih politika, Unija i njene države članice imaju legitimne razloge za djelovanje i rješavanje datih pitanja. Na kraju diskusije, parlamentarci su se posebno osvrnuli na ključne ciljeve novog evropskog rukovodstva – reformu Zajedničke poljoprivredne politike, Evropski zeleni plan, digitalno razdoblje Evrope, konferenciju o budućnosti Evrope, zaštitu evropskog načina života, snažniju ulogu Evrope u svijetu i novi podsticaj njenoj demokratiji.
U okviru sesije posvećene klimatskoj strategiji Evrope, poslanici su razmijenili mišljenja o novim tzv. zelenim radnim mjestima, ostvarivanju ciljeva Pariškog sporazuma, inovativnim tehnologijama i „zelenim“ industrijama, obnovljivim izvorima energije i smanjivanju emisije ugljen-dioksida, finansijskoj podršci za dekarbonizaciju energetskog sektora, održivosti klimatske strategije, te ulozi građana i preduzeća i adekvatnoj kaznenoj politici.
Tokom dvodnevnog zasijedanja, prisutnima su se obratili i: Maroš Ševčovič, potpredsjednik Evropske komisije, Mišel Barnije (Michel Barnier), šef Radne grupe za odnose Unije sa Ujedinjenim Kraljevstvom, Mairead McGuinness, prva potpredsjednica Evropskog parlamenta, te Mati Vanhanen (Matti Vanhanen), predsjednik finskog Parlamenta i Satu Hasi (Satu Hassi), predsjednica Velikog odbora finskog Parlamenta.
